'Nạn nhân' gian hàng đa cấp kêu cứu

Lên Hà Nội học liên thông đại học , Duy ( Quảng Ninh ) quen với một người bạn cùng lớp tên Chinh. Vốn thích tự lập , lại được Chinh giới thiệu với công ty thuong mai dien tu Tâm aìc vàng , nay đổi tên thành MB24 , Duy tham dự ngay với ảo vọng kiếm hàng trăm triệu đồng mỗi tháng. Lần đầu đến thăm công ty , Duy thấy dồi dào người trẻ tuổi ăn mặc lịch sự. Họ giải thích cho Duy về mô hình kinh doanh rồi kêu hãy nắm bắt dịp , còn dồi dào người đang muốn tham dự. Họ bảo nhanh mà vào trước , Duy sẽ có dịp đứng trên người khác nên tiền hoả hồng sẽ rất lớn. Mua một gian hàng , Duy mất 5 , 2 triệu đồng , còn giới thiệu được một người , cậu được hưởng 1 , 5 triệu. Cứ như vậy , theo mô hình cây , Duy được hứa hẹn kiếm được cả trăm triệu mỗi tháng khi đã tạo được mạng lưới dưới mình. Nghe lời họ , Duy mang chiếc laptop mới mua đi cầm cố rồi mở 3 gian hàng. Nhưng sau vài ngày thấy gian hàng "dậm chân tại chỗ" , không có ai mua thêm dưới mình , Duy hoang mang. Đến hạn chuộc máy tính , Duy đành tích cực đi mời bạn hữu tham dự để gỡ gạc tiền hoả hồng. Sau vài lần Trắc trở , Duy cũng rủ được cậu bạn cùng lớp. "Cậu bạn em cũng mất trên chục triệu đồng , mỗi lần gặp lại thấy ngại quá" , Duy tâm sự. Cậu sinh viên chia sẻ , ngày đó , để có tiền chuộc laptop , phải bỏ học nửa tháng lên công trình thủy điện trên Sơn La làm phiên dịch tiếng Trung. Khi về , Duy suýt không được thi mà phải học lại. "Em không dám nói với ba má vì chắc các cụ chết mất , nếu được báo trước sớm , em đã không mắc lừa như vậy" , Duy nói. Trong email phản ảnh với VnExpress.net , anh Hưng ( Vĩnh Phúc ) cho biết cũng đầu tư 60 triệu đồng vào gian hàng điện tử online của MB24. Đến nay , số tiền "mắc kẹt" tại đó , muốn rút ra không được , để kinh doanh cũng không ai mua. "Ai giúp tôi lấy lại , tôi xin làm từ thiện 20 triệu đồng" , anh Hưng chia sẻ. Sau khi mất cả chục triệu đồng vào gian hàng điện tử đa cấp , anh Tiến ở TP HCM tìm hiểu mới biết nhiều người cũng rơi vào tình cảnh "tiền mất tật mang" như mình. Anh Tiến đặt câu hỏi: vai trò của các cơ quan chức năng ở đây khi để nhiều người tiêu dùng sa bẫy như vậy?. "Hóa ra không phải mình tôi là nạn nhân , một mô hình kinh doanh online chẳng phải để buôn bán hàng hóa , Cởi ra chính yếu để lôi kéo thành viên để thu phí , sao lại được phép hoạt động. Nhiều người mắc mớp mà sao không có cơ quan chức năng nào vào cuộc" , anh Tiến băn khoăn. Ngày 16/7 , trong vai một người tìm hiểu gian hàng điện tử đa cấp ở MB24 ( Mỹ Đình , Hà Nội ) , phóng viên VnExpress.net được một thành viên tên Trang giới thiệu với một nam thanh niên sinh năm 1989 với khả năng kiếm cả trăm triệu đồng mỗi tháng. "Chỉ cần bạn chăm chỉ và kiên tâm , điều đó chẳng có gì khó cả" , anh quả quyết. Tuy nhiên , khi được đặt câu hỏi về MB24 đang bị nhiều người nghi ngờ , thành viên tên Trang giải thích: "Bạn cứ thử nghĩ xem , nếu chúng tôi lừa đảo , kinh doanh không công hiệu thì cơ quan pháp luật đã vào cuộc , công ty đã bị đóng cửa , sao có khả năng còn dồi dào người ngồi ở đây và kinh doanh như vậy được". Trong khi đó , khi phóng viên liên quan qua đường dây nóng của MB24 , một người con trai xưng tên Hữu , phụ trách về nhân sự tại đây cho biết đa cấp không phải lừa đảo , ở Việt Nam , mô hình này đã được dận. Nhưng chỉ vì một số người làm sai nên hình thức kinh doanh này mới gây ra cái nhìn không đúng. Còn về việc MB24 đang bị nghi lừa đảo , ông Hữu cho rằng , mỗi hoạt động kinh dinh đều có cái nhìn đa chiều. "Người ta thích bạn thì nói bạn hay , bạn tốt , gây hại bạn thì nói này nói kia không tốt , nhọc lòng làm chi , làm sao đi chặn được miệng dư luận" , ông trấn an. Hiện lãnh đạo công ti cổ phần Đào tạo mua bán online ( MB24 ) chưa phát ngôn bất kì điều gì sau khi hàng trăm nông dân Đắk Lắk vỡ nợ vì tham gia vào đường dây môi giới mua gian hàng ảo của công ti. Hiệp hội thuong mai dien tu Việt Nam ( VECOM ) , nơi MB24 đang là thành viên từ tháng 7/2011 nhận xét mô hình kinh dinh online của doanh nghiệp này chưa hiệu quả. VECOM cho biết thêm , nếu cơ quan công năng kết luận công ti này vi phi pháp luật , sẽ căn cứ theo điều lệ để coi xét khai trừ hội viên này. Trao đổi với VnExpress.net , đại diện Cục thương mại điện tử và Công nghệ báo cáo ( Bộ công thương nghiệp ) , cho biết Cục chưa từng cấp đăng kí cho công ti cổ phần Đào tạo mua bán online MB24. Theo quan điểm của cơ quan này , đây là một mô hình kinh dinh phức hợp , không phải sàn giao du thuong mai dien tu . Vị đại diện giảng giải thêm , sàn giao du thuong mai dien tu như một cái chợ , tức là có hàng hóa , service , người mua , người bán... Trong khi đó , bản chất của các công ti hoạt động theo mô tuồng như MB24 chỉ chú trọng phát triển màng lưới , lôi kéo thành viên bằng tiền huê hồng chứ không tạo trúng giá trị cho mua bán online nói riêng và xã hội nói chung. "Mô hình kinh dinh theo kiểu đa cấp này chỉ lấy tiền cấp dưới nuôi người cấp trên chứ không tạo ra giá trị gì. Chứng cớ là báo cáo trên sàn rất sơ sài , thành viên chỉ tập trung lôi kéo người khác tham gia để gỡ vốn bằng tiền hoa hồng" , ông nói. Theo đại diện Cục thương mại điện tử ở việt nam và Công nghệ báo cáo , dù không hiệu quả song mô hình kinh dinh này vẫn lan rộng nhanh chóng nhờ 2 lý do. Một là thực tiễn thuong mai dien tu đang phát triển quá nhanh ở Việt Nam. Thứ hai , nguyên do chính là bản thân những người đã gia nhập , khi trót đóng tiền mà không kinh dinh được lại buộc phải đi lôi kéo bầu bạn , họ hàng của mình vào để hưởng huê hồng. Theo đó , chính họ lại rơi vào vòng xoáy và kéo người nhà vào màng lưới này. Cục thuong mai dien tu viet nam 2010 và Công nghệ báo cáo , Bộ công thương nghiệp đang hoàn thiện văn bản pháp lý , quy định chi tiết việc thực thi các mô hình thương mại điện tử ở Việt Nam. Trong đó , một số phương thức kinh dinh online có xác xuất được hoạt động hoặc phải dừng lại. "Thực tiễn đưa thương mại điện tử luôn phát triển rất nhanh , có mô hình hiệu quả , có cái không. Luật quy định vừa phải đón đầu , vừa phải sắp xếp theo hướng hữu ích cho xã hội và cộng đồng" , ông nói. Song trước mắt , theo đại diện Cục , để tránh "tiền mất tật mang" khi gia nhập vào các mô hình thương mại điện tử đa cấp , người dân cần tỉnh như sáo , tìm hiểu lời dạy bảo cặn kẽ báo cáo trước khi quyết định. Đan cử , khi mua bán online hay offline , khách hàng cũng phải nhận được hóa đơn , giao kèo. Trong đó , trước khi đặt bút ký , người mua nên đọc kỹ điều khoản trả lại gian hàng , quy định kinh dinh , lợi quyền và nghĩa vụ như thế nào... , không có một sự hạn chế hay một trường hợp ngoại lệ nào cả chẳng thể trao 5 , 2 triệu đồng cho người khác mà không nhận lại giấy má việc công gì. Ngày 31/12/2010. Bộ công thương nghiệp ban hành Thông tư số 46 quy định về quản lý hoạt động của các website thuong mai dien tu bán hàng hóa hoặc cung ứng service. Theo report của Cục thuong mai dien tu và Công nghệ báo cáo , Bộ công thương nghiệp , tính đến hết năm 2011 có khoảng 130 doanh nghiệp nộp hồ sơ đăng kí sàn giao du thuong mai dien tu , trong đó Cục đã confirm đăng kí cho 35 website. Thống kê hoạt động trên các sàn giao du thương mại điện tử đã được cấp đăng kí 2011 cho thấy: 3 , 15 triệu thành viên tham gia giao du , 1 , 5 giao du thành công mang về 4.130 tỷ đồng , với tổng doanh số đạt gần 111 tỷ đồng. Theo quy định hiện hành , các trang web báo cáo điện tử tổng hợp , báo điện tử , mạng xã hội muốn hoạt động phải xin phép Bộ báo cáo và Truyền thông. Còn giao du thuong mai dien tu phải được cấp đăng kí của Cục thuong mai dien tu viet nam 2013 và Công nghệ báo cáo , Bộ công thương nghiệp. Những mô hình website còn lại chưa phải xin đăng ký. Theo đó , với việc chưa cấp đăng kí cho MB24 , Cục thuong mai dien tu viet nam va the gioi và Công nghệ báo cáo , Bộ công thương nghiệp tự tin tuyên bố , đây chỉ là một website mua bán thường nhật. Cục không nhìn đó là sàn giao du thương mại điện tử việt nam và thế giới . Xuân Ngọc.